Juuni 16, 2021 – Aankurit, Alaaska – Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit qimirrusimajuq Maligassamit C-15−mit Kanatami atuliqtitaugialiit Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit (UNDRIP), pigiarutauluni ikajuqtuijjuti ajjiungittuuninginni inuit pijunnautingit nunaqaqqaaqtuminit kanatami silarjuamilu.
“Takunnaqtugit silarjuami Inuit pijunnautingit, Kanatamut titiraqsimajut maligarnit atuliqtitaugiaqarninga Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit Kanataup iluani tusaqtittigiaqarngata silarjuami tamanna pimmariuninganni nunaqaqqaaqtuminiit pijunnautingit, saqqirlutit pijunnautivut silarjuami ilisarijaulirlutik, atuliqtitaugiaqarninginni attuajunut inuuqatigiinnirmit,” uqalauqtuq Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit Issivautanga Tali Saampu Turu. “Pivalliajaugiaqarninga Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit akunirjuaraaluk arraagunut qulinut kamagijauliqtuq ammalu turaaganginni tigusimmilutik Silarjuap katujjiqatigiingita katimanirjuanginni 2007−mi. Kanata tigusilauqtuq taissumani atuliqtitauttiaqtutillu silarjuami katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit Nuvipirimi 2010−ngutillugu. Taanna titiraqsimajuq Maligassaq C-15 nalunaiqsijuq ajjiungittumit Inunnut pijunnautinginnillu. Pimmarialuk pigiaqpallialuni upigittiarlugit piliriangujariaqaqtut Kanatami ammalu pigiarutiqarlutit naamattiaqtunit atuliqtittilutit Silarjuami Katujjiqatigiikkunillu Nalunaiqtaulutit.”
Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit silarjuami kikkutuinnait pijunnautingit tigujaulauqsimajuq Silarjuami Katujjiqatigiinnut Sitipiri 13, 2007-mi, nalunairlugit pijunnautiit maligaqtalik angiluanngittumit annaumanasuarnirmut, namminiq ippigijariaqarninginni inuunasuattiarnimullu nunaqaqqaaqtuminiit silarjuami Iluliqaqtuq 46−nik titiraqsimajunik paqqittijjutiujut pijunnautinginni kamatuinnangitturli asinginni kikkutuinnait pijunnautinginni kisianili immikkuuqtut pijunnautinginni, ammalu attanaiqsimaqullugit immikkuuqtut pijunnautingit Nunaqaqqaaqtuminiit.
Kanatami Maligassanga C-15 malittiarniaqtuq inillattittittiarluni Kanataup maliganganiittumit Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit. Taanna maligassaq nainaaqsimallugu imaak uqaqtuq “atuinnautittiluni Kanataup Gavamakkunginnut qanuqtuunginnarialiit tamakkua maligaqtigut Kanatami malittiaraluarmangaata Silarjuap Katujjiqatigiingitta Nalunaiqsimajanginni Pijunnautilirijimit Nunaqaqqaaqtuminirnut, parnattiarlutit atuliqtittilutillu pigiarutaujarialinnik parnaangusimajunik tamakkua kajusitiqullugit turaagait Nalunaiqtaugialit.”
Maannaruluk Ukiuqtaqtumi Katimatillugit 12−nganni Ministait Katimatillugit Raikijavikmi, aislami Nalunaiqsilaurninginni piqasiujjijjut ikajuqtuillutillu Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit. “Ilisarijaullutit pijunnautiit ajjiungittunillu Nunaqaqqaaqtuminirnuungajunik ammalu Ajjiungittunit Piqataunginnarniarninginni Ukiuqtaqtumi Katimajinginnut ammalu taakkua Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaningit Pijunnautinginni Nunaqaqqaaqtuminiit.” Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit nilliajjutiqainnaqtut ilaliujjiqujillutit Nunaqaqqaaqtuminirnit isumaliuqtauvattunik Ukiuqtaaqtuup Katimajinginnut.
“Kajusititauningit maligaqtigut tukiqaqtuq niriugijaqarnaqtuq nunaqaqqaaqtuminiit piliriqatauttianiarninginni Gavamatuqakkunni parnallutit pigiarutissanginni isulillunilu tamannaaluk naammangittuq, ilaainnaariqattarniq, ilaliujjisimannginniq qanuittutuinnaqtigut ningarnikullu ilainnaaqsiqattanirlu nunaqaqqaaqtuminirnit,” uqalauqtuq Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit Kanatami Angijuqqaq Manika Iul-Kanajuq, “Inuit Tapiriit Kanatami Katimajingit uqausiqalaurmijut Maligassamit C-15−mi, taimaassainnaqtau piqujijut katimajingit Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit Kanatami. Qaujimajugut tamanna maligaq avungaaluunganngimmat takujumajattinni, piqasiujjingittuqtau asijjiqtaugialinnik inunnit tunisimajanginni. Kisianili piliriariniarmijavut tamanna, nilliajiunginnarlutalu atuliqtitaugiaqarninginni katimajinut tamakkua.”
Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit Kalałiit Nunaani Angijuqqanga ᕼajalmar Tal Uqalauqtuq, “Piujuulluni pivalliattiaqtuq Kanatami sivumuappalliajuq maligait Kanatami malijjuumiqullugit Silarjuami Katujjiqatigiit Nalunaiqsisimaninginni Pijunnautingitta Nunaqaqqaaqtuminiit – piqasiutilugillu uqausiit ikajuqtuqtaugiaqarningit Silarjuap Katujiqatigiingita Nalunaiqsimajanginni Raijaivik Ministanit piujunit nilliajjutiliik namminiqsuriaqarnitinni tamatuminga piqatauttiarlutalu Ukiuqtaqtuup Katimajinginnut. Pivalliattiarlutit.”
Pijariijarlugu, Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit Alaaskami Angijuqqaaq Jimi Sitaat uqalauqtuq, “Kanataup Gavamakkungit saqqiittiarninginni uuttuutittiajauniaqtuq silarjuamut pijunnautilirijumit tamakkuninga nunaqaqqaaqtuminirnuungajunik Kanatami. Niriugijaqaqtugut sivunittinni Mialigait Nunanganni taimaassainnaqtau pigiarniarninginni.”
-30-
Tukisigiarvigijunnaqtait:
Kali Iniguvak ICC (Alaaska) kelly@iccalaska.org 907-274-9058
Tukumminnguaq Nijjaar Aalsan ICC (Kalaałiit Nunaa) tukumminnguaq@inuit.org
Sitiivan ᕼari ICC (Kanatami) type88@post.com
613 668 1923