Utupiri 26, 2020 – Aankurits, Alaaska – Inuit Ukiuqtaqtumiinguqatigiit Katimajingit saqqiilauqsimammata piqujassanik tamatuminga uqausilimmit “nunaliit”, nalunaijaisimajut maligarnit qanuq saqqiqsimammangaata makuningalu Inuit pijunnautinginni Silarjuami Katujjiqatigiinnut ilagijaullutillu ammalu angijuutinut silarjuami timiujunut makuningalu ajjiunngittunit timiujunut silarjuami katujjiqatigiinnik avittuqsimajunillu timiujunik suurlu Ukiuqtaqtumi Katimajinginnut.
Tisamaujuqtunik mappigalik piqujaq uqausiqaqtuq kikkuummangaata inuit ajjiunngittut, uattiarulu qanuittuulauqsimaninginni unikkaaqaqtutit nunaqaqqaaqtuminirnit piluaqtumit pijunnautigijanginni inuit ikajuutiujunik Nunaqaqqaaqtulimaanut Pijaujumajunut. Piqasiujjillutillu uuttuutiujunik qanuq katujjijiit katinngallugit inuit “nunaliit” sanngiillitittikannirngat saqqiqsimajunik inuit pijunnautinginni. Tallimanik atuqujanginni aaqqiumajjutauniaqtunit titiraqsimajuqtaqaqquni.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Issivautanga Talii Sampu Turu uqalauqsimajuq “Mikillitittinasuarluni pijunnautinginni Inuit asinginnillu Nunaqaqqaaqtuminirnit uqausiminirnit avittuqsimajunik silarjuamillu katujjiqatigiinnik naammangillarittuq, piluaqtumit silarjuami ilagijaujumaniqsaulitillugit piliriqatauniqsauliqtillugillu Inuit Nunangit maannalu saqqiniqsauvallialiqtutit tamannalu sila asijjipallialirninganni kappianammariliqtuq tamannalu qanimannaaluk. Tamakkua taijautillugit nunaqaqqaaqtuminiit “nunaliit” katimanirjuarnit ajjigiinngittunillu angirutinik sukkaillitittisimammata siarmatittijuujaarngata taimaak isumagijauninginni asianuttau taimaak isumagijautuinnariaqarngata, immikkuuqtunik takussaunngittunit pijunnautinik nunaqaqqaaqtuminirnit.”
Piqujait titiraqsimajut aivajjutiqaqtuq iliqqusirijauvattut inuit katittautuinnarningit asingillu nunaqaqqaaqtuminit “nunaliit” quaqsaanammarimmat asijjirningit qanurlu isumaqarningit avittuqsimajunik suurlu maliganginni mikillivaallitittijut Silarjuami Katujjiqatigiinnik Nalunaiqtausimajunik Pijunnautinginni Nunaqaqqaaqtuminiit, piqasiutilugit pigiarutausimajut uppirijait mikillivaallitiqtausimajut nunaqaqqaaqtuminiit uppirijangit qanuittuuningit, pijunnautingit piliriangillu. Suurlu angijualummi silarjuami ajjigiinngittunit amisunik angirutiqaurngata nunaqaqqaaqtuminirnit ammalu “nunalinnit” katujjillutit taikani 1992−mi Riu Nalunaiqtausimajuq Avatilirinirmut Pivalliarnirmit, qaujimajaujuq Piliriassaq 21−mit.
Maannarulullu 2015−mi Uiviit Nunanganni Parismi Angiruti Sila Asijjipallianingannut Katiqsuqsimaqatiqaqtuq Nunaqaqqaaqtuminirnit ammalu nunalinnit iluani titiraqsimajuni. Qanuittuuninginni nalunaiqsimajunik piurismi angirutik uqaqsimajuqtalik “nunalinnit” ammalu nunaqaqqaaqtuminirnit” ammalu Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit assuruutiqaqsimajut tamakkuninga marruunnik attanaiqsimajuunnik Inuit sivulliqpautigialinginni, inuusirijanginni, ammalu pijunnautinginni ajjigiinngigunnarngatik ammalu uppirijauttiarmilutik.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit atuliqujaminik saqqiilauqtut talimanik piqujarmut avittuqsimajunik ammalu silarjuamit katujjiqatigiinnut atuliqujallutik aaqqiumajjutauqullugit iliqqusirijaulirlutit. aaqqiigiakkannirasuaqtut qanuq maliqattarniarmangaata tamakkuninga piqatauttiaqattarlutillu inuit asingillu nunaqaqqaaqtuminiit; tigusilutillu atuliqujaujunik ajjiunngittunit piqujarnit, aturlutit Silarjuami Katujjiqatigiinnik Nalunaiqtausimajunik Pijunnautinginni Nunaqaqqaaqtumit piliriassangit pivallialutik titirarlutit uvvaluunniit angirutimit nalunaiqsisimajunik pijunnautinginni qanuilinganinginnillu Nunaqaqqaaqtuminiit.
Piqujait piqasiujjisimajut titiraqsimallutit, “Inuit tigumiaqtiummata pijunnautinik ammalu iluittunik atuutiqallarillutillu piqataugumallarittugut katimanirjuarnit, ajjigiinngittunik angirutinik, silarjuamilu pivalliajulirinirmit pijunnautiqarmigatta, piqqusitittinni, inuusivullu attuqtauqattarninginnut. Tamakkua kajusigunnarajaqtut kisiani killiqaqtunik avittuqsimajunik ammalu gavamakkut iluani katujjiqatigiinnik avittuingillutit ammalu mikillivaallitittingillutit nunaqaqqaaqtuminirnit “nunalinni”, pituqaulirngata tamakkua maligait Inunnut asinginnullu nunaqaqqaaqtuminirnit ammalu aaqqiilutit Silarjuami Katujjiqatigiinnut Nalunaisijjutit Pijunnautinginni Nunaqaqqaaqtuminiit piliriassanginni quvvapalliatittigiaqarngata qanuilinganinginni, pijunnautinginni piqatauqattariaqarninginnillu nunaqaqqaaqtuminirnit.”
-30-
Tukisigiarvissaq:
Kelly Eningowuk
ICC (Alaska)
907-274-9058
kelly@iccalaska.org
Kiuru Saiman
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit (Kanata)
613-563-2642
CSimon@inuitcircumpolar.com