Mai 8, 2019 – Aatuaa, Kanata – Inuit nalunaiqsikanniqsimammata Kanatami tigumiaqtanganni uangnaqpasinganni Aqqutaujumit Uqausirijaulauqtillugu pinasuarusirilauqtatinni Mialigait Allattinganni Maik Pampiu Kanata tigusisimammat tamatuminga aqqutaujumit “maligaqtiguunngittiaqtuq pisimammata ”
“Uangnaqpasinganniittuq Aqqutaujuq Inuit Nunanganniimmat, Ukiuqtaqtumi angirratinni,” uqaqtuni Maanika Iul-Kanajuq, Angijuqqaaq Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni Kanatami. Katimaqataulauqtuq pinasuarusirilauqtatinni Ukiuqtaqtumi Katimajinit Ministami taikani Vinlaami Pampiu taikani nillialauqtillugu “Pampiu uqausirijanga Ukiuqtaqtumi suurlu nunagijaujuq katimajinut unalinnullu sulinngimagguu,” uqaqtuni Iul-Kanajuq, “Nunanga katimajiujunik ajjigiinngijjutingalli Ukiuqtaqtumiinninganni sailinaqtumi. Nunaqaqqaaqtuminiit inuuvinganni ukiuqtaqtumi silarjuami timiujunik isumaliuqtiujunillu kajusitisimajanginni”.
“Kanatamiut tigumiarningit malittut Inuit-Gavamatuqakkut nunataarutingannut angirutinganni ammalu asinginni tisamaujunik ajjiungittunit Inunni nunanginni atuqtauqattarninginni najuqtaullutillu taakkununga,” uqaqtuni Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni Kanatami Angijuqqaq Maanika Iul-Kanajuq. “Kanatami tigumiaqtut malittut angirutituqaalunnit sanajaulauqsimajunik angirutinik ilisarijaullutillu inunnut tigumiaqtauninginnut ammalu Kanatami tigumiaqtauninginnut Ukiuqtaqtu, piqasiutillugu uangnaqpasinganniittuq Aqquti. ”
Iul-Kanajuq uqalauqtuq Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni 2009−mi Silarjuap Ukiuqtaqtunganni Inuit Nalunaiqsilauqtut Tigumiarninginni Ukiuqtaqtumi uqaqsimallutit, tigujausimajut pijunnautingit namminiqsurninginni, inuit tigumiarninginni pijunautinit silarjuat maligangit malittugit, nunataarutimut angirutinginni namminirlu gavamaqarninginni.
Uqaqtunilu nalunaiqsininganni uqausiqaqtuq pivallianirmit silarjuami timiujunik Ukiuqtaqtumu ammalu Nunaqaqqaaqtuminiit Katujjiqatigiinginnut, tamakkua nutaat aaqqittausimajut maligait “Nuutaugialiit ukiuqtaqtumit tigumiarninginni ammalu pijunnautinginni ammalu piqqusinginni malillutit uqaqsimalutit silataaniinngaaqsimanngittunili.”
Kanatami Gavamakkungit ilisaqsilauqtut pilirianginni inuit attanaiqsimatittininginni Kanatami tigumiarninginni, uqaqtuni Iul-Kanajuq, uqausiqaqtunit 1985−lisarmit Pilirianginni Ministaup Iuu Kalaak uqaqsimammat.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni Angijuqqanga uqalauqtuq Kalaak nalunaiqsittialauqtuq: “Kanatami tigumiaqtaujuq Ukiuqtaqtu avitturassaunngittuq. Pijjutiqaqtuq nunamit, imarmit sikumillu. Asianut tigujaugiaqanngittuq imanga sijjanginniittut ukiuqtaqtut qikiqtanginni Tamakkua qikiqtait attuaniqarngata, avittuqtaugiaqanngittut, imangitigut akunninginni. Aqqutaummata arraagumut sikusimaninginnut. Uattiarunirjuaraaluk tamakkua Kanatamiut inunginnut atuqtausimaliqtut najuqtaullutillu sikut atuqtaunginnaqtut najuqtaunginnaqtunillu nuna tamanna.”
Ammalukkanniq, malittugit Inuit nunanganni atuqattatillugit najuqtugillu ammalu Inuit Gavamatuqakkut nunatarutingatta angirutinganni, ilangit Inuit pijunnautiit tigumiaqtunit piliriqatiqaqattaqtut gavamatuqakkunni aaqqissuilutit atuliqtittilutillu imarmiutalirinirmit aulattiqatiqarlutit parnautiqarlutit kamagajaqtunit ungataanut 157,000 kippaariktumi kilaamitus silamiitanit Uangnaqpasinganni Aqqutaujumit. Tamanna pijjutigillugu inuit ilagijaunginnariaqaqqut pivallianinginni avatilirinirmuungajunik, attanarlugit, ingirraviuvattuq pivallianirmullu pigiarutiqarlutit iluani Kanataup Ukiuqtaqtunganni.
“Inuit maannaujuq piliriqatiqaqattaqtut Kanatami pivalliallutit Ukiuqtaqtumi Piqujaliurlutit, maligaugajaqtuni aulattiqatiqarlutit Uangnaqpasinganni Aqqutaujumit,” uqaqtuni Iul-Kanatamiq. “Tukimuaqtiqataulutit pigiarutinik attanaiqujaullutit, sanirvaqtaulutit, ammalu nunaliqattiarnirmuungajunik Kanataup Ukiuqtaqtunginni. ”
Inuit takunnaqtangit inuit Nunanganni piliriqatiqarlutit silarjuami piqataujunik,” uqaqtunilu “Piliriqauqattarlutit makuninga inunnut pivalliajaujumajunik, katujjinirmiittumit inunnit-Kanatamiutarnit Tigumiarniujumit Nunamit. ”
Taikani nillianinganni, Pampiu uqakkannilauqtuq akunimut Mialigait qanuilinganinginnut Uangnaqpasimmiittumit Aqqutimit Silarjuap Imanganni, matuingajuq umiarjukkut kikkulimaattiarnut. Kanatami imailingammata tamanna aqquti silataaninngaaqsimajunik aqqutaummat kinatuinnarlu aqqusaarumajuq angiqtauqqaarluni kisianiugajaqtuq.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni Kanatami angijuqqaaq Iul-Kanajuq uqalauqtuq Mialigait Imakkuurumaningit tamauna Uangnaqpasikku Aqqutaujumit siqumittijut maligarmit silarjuap katujjiqatigiinginni nalunaiqsimajunik pijunnautingitta nunaqaqqaaqtuminiit, suurlu Maligarmit 26−mit uqaqsimammat, “Nunaqaqqaaqtuminiit pijunnautiqarngata nunanit, tamassuminga ukiuqtaqtuup avittuqsimaninganni ammalu ilulinginni piqqusikkut namminirijaullutit, najuqtaullutit uvvaluunniit atuqtaujut tigumiaqtaujulluunniit.”