Tisipiri 8, 2018 – Piuris, Vuraans – Gavamakkungit Nunavut (Kanata) ammalu Kalaałiit Nunaat (Tianmaak) ammalu Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit tusaqtitsigutimiliminiit Katujjiqatigiiguutigijaminnik uqausiqaqtunik Silaup Asijjirningata miksaanut avatit atausirlu Katimaniriliqtangani piliriqatigiit taakkununga katujjiqatigiittunut Nunaliujunut Parnautaujumi Katimanirmi Silaup Asijjirninga Pillugu (COP21) katimaniujumi Piurismi ullumi.
Ukiuqtaqtuq atuutilirmat attuinirlugutaujut attuininginnit attuaniqaqtut silaup asijjirninganut, uajuittut mannguqattaliqtut, uqquuniqsauvaliqsunilu niruminniqsaulirninganut, sikujuittut ausimaliqsutik sikkuqattarunniitullu, silaup aulatanganut pirruluarirjualiqpattut ulavitauliqsutillu Ukiuqtaqtumi Uumajut. Asijjirniq mikigaluaqpat niruminiq niglasunniq malillugu ulavitsivattut tamakkua ukiuqtaqtumi inuunasuarnirujunik iqqanaijaarniujunilu.
Ilitarijaujariaqaliqtuq maannaujuq pujurlumiingaaqtut siammaqsimajut iqqanaijarviujuniinngaapattut sanajuni nunaliujuni iqqanaijaarutaujuniinngaaqtut Ukiuqtaqtuup silataaniinngaaqniinngaapammata, Nunavut Sivuliqtinga Piita Taptuna, Kalaałiit Nunaani Minista Kiinaujalirinirmut, Ujararsait Pirukkannirunnangittut Ammaluatuqtaugunnaqtut ammalu Ungasittumiunuungajunut, Vittas qujaukitsuq, ammalu ICC−kut Iksivautanga Ukaliq Ijitsiaq tiliurijuminiq Nunalirniinngaaqsimajulimaanut katimajaqtuqsimajunut taanna COP21 pillugu katimaniq tamaani piurissi angiqatigiigut imaiqullugu:
Sannginaariaqsimaluni atuagaq ajjigiinniujut kisiani ajjigiingittunik pijatsaqauningit piliriqataujut silaup asijjirninganik titiqsimatsiarlutik.
Atuutiqariaqtunik pilirijjutiqarlutik nuqqaumititauqullugu nunarjuami pujurlunnut attuqtausimaniqaniit ataaniittut Uuttuutitigut ~450 ilauruttut milian atausiq angininga malillugu taimailingainnaqtigiaqsimalugu akunninginni ukua 1 5°C ammalu 2°C.
Ilitaqsisimaniqarluni sapujjiniqarlunilu nunaqaqqaaqsimanik inuusiqausinginnillu, pijumajanginnik, piqqusinganik piqqusituqanginnillu Inuit ukiuqtaqtumiut.
Ajjigiititsiniqatsiarlutik pijunnautitigut pivalliatitaujuni, piqatautiitaulutik Inuit Ukiuqtaqtumiut.
Nalunaiqsisimaniq akitujumik inuunasuarutiqarmata ukiuqtaqtumiut kiinaujatigullu atsuruqtitaukkanirunniirlutik ukiuqtaqtumi nunaliit avittuqtausimajut.
Nilliajjutiqarniq pivalliajauningita ammalu ilajauvalliatuinnarningita uummaqutilirinirmuungajut mikillivaallititsigunnaqtut pujurluut siammapannianinginnik, suurlu ukiuqtaqtumi nunaliqarviit ilanginnittauq.
Saputijausimatsiariarluni Inuit niqiqausingat.
Kajungiqsaigutiqarniq kiinngaamajauninganik ilittunirmut aulajjagiarutaugajaqtunut piluaqtumi taikkununga attunirluttausimaliqtunut silaup asijjirninganut, suurlu ukiuqtaqtuq, ammalu surraittuutitsinirmut kiinaujatigu ikajuqsisimaniq pigiaqtitsigutaulutik tasiuqsigutinirmuungajunut turaangajunik.
Ilitaqsiniq atuutiqallarinninganik nunaqaqqaaqsimajut qaujimaningit, ikajuqsisininga nalunangisiarninga tukisiammata silaup asijjirninganik, piqataunirminnilu atuutiqarniraiqsutik killisiniarnirmuungajunut qaujisaqtulirinikkut piliriqataunikkut tuqquqtuiqataunirminnik papataanguniaqtutigut.
Taakkua pingasut katujjiqatigiit immikuuqtut piliriqatigiigumanirmut angiqatigiigutiqaqsimalutik inuit ukiuqtaqtumiulimaat sanngijumik atausiuqatigiiniqaqtumillu nilliagutiqarninga pijjutautillugu silaup asijjirninga.
Uqausiusimajut
“Tamaaniikkatta tuavirnaqtuutillugu uqausirijaqtuqsimatsugu kiggatuqsugit Inuit Ukiuqtaqtumiut. Pijjutautillugu silaup asijjirningata uqausiuninga, nunavut attuqtauqatauniqpaujuq nunarjuami. Isumaaluutirillarikkattigu attuinirluningit silaup asijjirningata siku pillugu inuusiqausivullu. Uvagut Nangiqpugut Sivunitsini Ullumi, nangiqatiqaqsuta Gavamakkunginnik Kalaałiit Nunaata ammalu Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnik, tuksirarvigillusi Katujjiqatigiingujusi Nunaliutigiingullusi angiqatigiigutiliuqullusi turaangatsiaqtumik aulajjagutiginiarlugu attuinirluninga silaup Ukiuqtaqtumi.”
– Nunavut Sivuliqtinga, Piita Taptuna
“Kalaałiit Nunaat pijaksaqaqataummarippuq tusaqtautillugu nunarjuami silaup qaujisaqtauninga Kalaałiit Nunaani silamik qaujisaqtut qaujisaqtulirinikkut katisilluni nunarjuami qaujisarutaugunnatuqtigut killisiniarutautsiarlutik Ukiuqtaqtumi timiliit inuusiliit qaujijangitigut. Katujjiqatigiilluta nipiqarutigivavut piqqusituqaqtigut qaujimanivut−qanuq ukiuqtaqtulimaa tamanna tusaqtaugialik piqasiujjaulunilu nunarjuami atuagaliurujjijuni Piluaqtumili, Ukiuqtaqtumiut Nunaqaqqaaqsimajut Piqatautitautsiariakkanniriaqaqput nalmuttitaulutik pijunnautiqaqtitaunirmut pivalliajaujuni Nunaqaqqaaqsimajut pijunnautingit pijumajarijanngillu piqatausimajariaqaqput katimanirmi COP21−pillugu kinguningagut titiraqtausimajumi.”
– Kalaałiit Nunaanut Minista, Vittas Qujaukitsuq
“Kiggaqtuijiulluta Inungnit Ukiuqtaqtulimaami, takusimaliqtunga tusaqsimallungalu attuinirlugutinginnik silaup asijjirnigata nunaliqtuniqsaujuni Alaaskamik Tikitsugu Kalaałiit Nunaat, kanata ammalu Sukutka. Pinasuarniit mikłiivaalliqtigasuarnirmut ilittuititsinirmullu isumagijaqaqasiutigialiit atuqtanginnit inuit asingitalu nunaqaqqaaqsimajut attunirluttaujut nangminiq silaup asijjirninganut. Taanna Piurismi katimanirmi angiqatigiigut atuliqtitauniksangalu iqqagijaqallarigialik pijunnautinginnik Inuit Nunaqaqqaaqsimajut aaqqiuminiarmat nunarjuavut.”
– Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingitta Iksivautanga, Ukaliq Ijitsiaq.