Jaannuali 22, 2013 – Jiniva, Suvitsulan / Aatuaa, Aantiuriju, Kanata – Pinasuarusilimaamik aajiiqatigiingniqtaqalauqtillugu akuniqullutik unnugalannik, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit piqataujut quviagijaqaqtuminiit atuliqtitauninganik nunarjuami saviksaq pillugu angiqatigiigut, qaujimajaujuq ‘Minamita Angiqatigiigut Saviksaq pillugu” tallimanganit Gavamauqatigiittut Aajiiqatigiinnirmut Katimajiralaat taakkununga Katujjiqatigiittut Nunarjuarmiuqatigiit avatilirinirmut piliriaq Sivataarviutillugu, Jaannuali 19−ngutillugu 2013, 7−mi ullaakkut Jinivami, Suvitsulan.
Taanna angiqatigiigut ilulilik katimauqtunik maligaqtigut pijunnaqtitaunirmik ammalu aulataujunik tamannalu maligannguqtitaugasuarniaqtuq saviksaq pillugu (piqasiutilugit saviksaq nunamiittuq supiqattarninga silamut ammalu imarmuupanninga nunamullu, ujararniavinni mikinaaqtunit−guulusiurnirmut, saviksaliit−ilulingit atuqtauvattut ammalu sanajauqattarningit saviksamik atuqtunut), tauqsiigutiqarniq saviksamik, sirluaqaqtitauniq, ilusirmuungajut, ammalu ajjigiingittut isumaaluutaujut.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingikkut kiggaqtuqtaulutik tamakkiinnut qaujisaqtiunirmut ammalu ilagijaulluni Kanatami katimajaqtuqsimajunut, qaujimagiatsiarniarmata inuit isumaaluutingit saviksaq sururnarninga uqausiugaluarmangaaq.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingikkut qanaijaqatiqarnirmijut asinginnit nunaqaqqaaqsimajunik katujjiqatigiinik katimajaqtuqsimaqataujunik katujjilutik piruqpalliatillugu taanna “Nunarjuami Nunaqaqqaaqsimajunut Katujjiqatigiit”, aivagutiqaqtuminiullutik tavvauninginnik ammalu ilitarijaulutik nunaqaqqaaqsimajut angiqatigiigutimi titiraqsimajumi. Nunaqaqqaaqsimajut Inuit attuqtauniusaniqsaummata ilusingit saviksamut pijjutigillugu uumajunik niqiqasuunngummata iqalungnik ammalu/uvvaluunniit puijinik niqituqtunik saviksaqatuinnarialingnik.
Kanata, Napaal ammalu Iurupijangkut Katujjiqatigiingikkut tunisijuminiit titiraqsimajumik ilaliujjausimaqullugu pigiarutaujumi titiraqsimajumi angiqatigiigutimi nalunaiqsisimajumik nunaqaqqaaqsimajut isumaaluutinginnit ammalu Kanatami ammalu Iurupijangkut Katujjiqatigiingita Iurupijangkut Katujjiqatigiingikkut tuksirautingani nalunaiqsigutaukkaniqtumik attunirluttauniusaninganut Ukiuqtaqtuq. Kisianili, Kanataup titiraqsimajuqutinga attunirluttauniusaninganut ukiuqtaqtuq “Nunaqaqqaaqsimajut Inuit Nunaliuqatigiit Angirutinganik Pijunnautiqarninginnut Nunaqaqqaaqsimajut Inuit, atuliqtitaminiq 2007−ngutillugu), taanna Iurupijangkut Katujjiqatigiingit Iurupijangkut Katujjiqatigiingit ikajuqtuigunnaninngimmat uqausirmik.
Iurupijangkut katujjiqatigiingita kiggatuqtingit katimajaqtuqsimajut uiviikkut nunanganniinngaaqsimajut ammalu Juunaitit Kingtammik nalunaiqtuminiit nunalingminni maligangit atiliurunnanngijjutigigiangit maligaqtigut−naqijjusiqsimajumik angiqatigiigutimik piqasiujjisimajumiittuq titiraqsimajuni ilitaqsisimajunik uuminga “Nunaqaqqaaqsimajut Inuit”, ikajuqtuituinnaratik uqausirmik nalunaiqtausimajumi “nunaqaqqaaqsimajut nunalingit”. Tamanna taimailingajuq taakkua tamakkiik Uivikkut ammalu Juunaitit Kingtam Pijunnatitsigaluaqtitillugit Katujjiqatigiittut Nunaliit Angirutigisimajanganik Pijunnautinginnut Nunaqaqqaaqsimajut Inuit.
Pigiaruti kajusititautillugu aajiiqatigii`niqtaqaqtillugu, Puliviamiinngaaqsimajumik nalunaiqsijuqaqtuminiq titiraqtausimaniaqtumi tukinga ammalu uqausiqtanga “Inuit” nunarjualimaami naammagijaujuq, ammalu isumaalunnaniqsaugajarninganik atuqtauppat taijauninga “Nunaliit” unaungingaaqtillugu “Inuit” taanna atuqtaugunnaniqsaugajarmat sivuniksami nunarjuami angiqatigiigutiliuqtuqaliraippat.
“Aivautigivalauqsugu arraagut avatit ungataanut nunarjuami timiqarnirmut pijunnautiqarniq, taanna uggunallarittuq” uqaqtuminiq Tuain Simis, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Kanatami Angajuqqaanga. “Kisiani kajunngiqsaqtauvugut ilitarijausimagunsarmat imanna ‘Nunaqaqqaaqsimajut Inuit’ aajiiqatigiingniqtaqaqtillugu Kanatamiinngaaqtunik, Mialigait Nunangannik ammalu amisunik asinginnik nunalirjuangujunik, piqasiutitsugit nunalirjuat Iurupijangkut Katujjiqatigiinginni. Niriugutigiguminaqtuq Uiviikkut Nunalijjuanga Vuraans ammalu Juunaitit Kingtam taaksumunga kajungiqsaqtauniaqput ilitaqsigunnaniarmata nunaqaqqaaqsimajunit inungnit sivuniksami maligaqtigut−naqijjusiqsimajumik nunarjuami angiqatigiigutiliuqtuqalirmippat.”
Atangiqtillu, saviksaq pillugu angiqatigiigut niriugijauvuq mikillivaallititsigutauniarninganik saviksamik avatittinni nunarjuami, kisianili amisut arraaguit kaangirniaqpu sivulliqpaat atuagaliat atuliqtitauksangata. “Angiqatigiigut atuqtitsigumaarniaqput mikillivaallititsinirmik silamut siammapattumik tallimanik tikillugu qulit arraagut kinguningani saviksaq pillugu angiqatigiigut atuliqtitausimaliqtillugu – immaqaa kisiani 2020−miksaani nutaanut aumaaluqtuqtunut−uummaqqutinut, uvvaluunniit mitsitinni arraaguu 2025 aulaniqaqtunut uummaqqutiqarviit, suurlu una atausiq uuttuutigilugu,” nalunaijaijuminiq Parnuna Igiti Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginni Kalaałiit Nunaani. “Tamanna tukilik amisugalait haannamanginniittut uummaqqutiqarviit sanajaugunnarninginnik pitaqaqtinnagu atuagaksaq saviksamik−mikillivaallititsinirmut sanarrutitigut atuqtaugunnaqtutigut qaujimajaujunut amisunut arraagunut aggiqtunut Immaqaa arraagut qulit aniguqpattut suli anigukkanniqsimaliqtillugit tamakkua atuaqtauqujavut mikillivaallititsigunnaqtut saviksamik avatittinni malillugit piniarniqarutaujut tamatumunga saviksaq pillugu angiqatigiigut.”
Taimaikkaluaqtillugu, tamanna sulijuq ungataaniittut 140 nunalirjuat angiqatigiigunnaqtuminiummata atuagaksait miksaannut mikillivaalliqtigumallugu Saviksaq avatimuuqqaqtuq isumagijaugiaqarmat atuutiqarninganik kajusititsigutauluni. “Niriugutigivavut nunalirjuat nunarjuamut atuutilinnik atuagaliurniarninginnik mikillivaalliqullugu saviksaup siammaqattarninga Saviksaq pillugu angiqatigiigut atulirniusangikkaluaqtillugu maannamakkut ” Tuain Simis uqaqtuminiq. “Amisugalait Inuit Nunalingit maannaujumi aturnirmut uqaujjigiaqtiliit uqaujjigiaqpattut quvvasiluaqtumiinninga pillugu saviksaqarniq ilanginni niqini mikigaqtuqtauvattuni, tamannalu saviksaqarniq niqittinni taimaippattuq nunarjuami Saviksaq siammaqattarningagut, suurlu aumaaluttuqtunut−uummaqqutiqarvingnut Aisami. Aturnirmut uqaujjigiaqtiqarniq naammangimmat nuqqatitsigutaugasuarluni ilusirmut attuinirluttunut Saviksamiingaaqtumik aasamit. Avativut surraittuugingiaqarmat qanuingitsiarumagutta timittini ilusittinni.”
Taanna Minamita Angiqatigiingut Saviksaq pillugu matuinganiaqtuq atiliurunnanirmut Ministait katimaliqpata Jaapaniisikkut Nunangani Utupiriuliqpat arraaguttinni.